. , , ,

,,,

1.

2.

3.

4.


1.

, , , , , , , , , . , -, . , , , . , .

, , . , , , : , , - . - , , , ( manus) .

cum manu (Gai. 1. 110 .).

confarreatio. ; , , (pontifex maximus flamen Dialis) , "certis et solemnibus verbis". panis farreus, .

comptio, paterfamilias . , mancipatio: (libripens) . , -, mancipatio ; "an tu mihi materfamilias esse velis" ; . , , ; -, : "ubi tu Gajus, ibi ego Gaja"744. , mancipatio. , comptio , imaginaria venditio.

; (, .) confarreatio , comptio , . , confarreatio . , manus , , , , usu, . - : ceterae res , manus . usus , , , - , , , , .

, , cum manu: , , ( paterfamilias), filiae locum optinet (Gai. I. 111). familia, , . , , . . ( . .). filia, .

cum manu . XII . XII , manus usus, , manus, usurpatio trinoctio. XII , , , manus: , ; . . , , , , , .

, , ; matrimonium justum747: , ; (patria potestas) , , , . . , , uxor , , manus mariti, , .

sine manu matrimonium justum , . (, ), jus connubii ( lex Canuleia). , . : paterfamilias , , sine manu , . . , cum manu, (manus dominium), sine manu , .

sine manu cum manu; , , . , sine manu . manus . usus. Confarreatio , (, flamen Dialis) . : ; , manus mariti . 23 . . . , confarreatio , ( manus) confarreatio . , comptio ( , ), , comptio fiduciarea , (tutelae evitandae gratia: , ; , ; , , manumissor, Gai. I. 115). , IV . . comptio .

, sine mani. . manus, ("nuptias consensus facit"749 fr. 15. D. 35. 1), deductio in domum, , , , . , , , , , , sine manu. ; .

, , sine manu . . cum manu, , ( ); contrarius actus: , confarreatio, diffarreatio, remancipatio. sine manu, , (divortium mutuo dissensu), , (repudium). - .

, , . ; ; ; , . . , lex Julia de adulteriis, 18 . . ., (relegatio); , ; , . 18 . . ., 4 . . . (750) lex Julia de maritandis ordinibus, . 9 . . . , lex Julia et Papia Poppaea.

.

adulterium stuprum, , , , . , , extra poenam legis est751. ; , , , (spurii vulgo concepti); liberi naturales. , . . , , sententiae (II. 20. 1) , "concubina ab uxore solo dilectu separatur"752 ( ). , , inaequale conjugium. , , .

, , , . Lex Julia et Papia Poppaea 25 60 20 50 . , , : (coelibes) , , (orbi), . , (incapaces), caducum , , . , , : , ( ). , , jus trium liberorum, , . , , , , , . caduca lex Julia et Papia Poppaea . , .

, , . (dos), . , , lex Julia de adulteriis , , libellus repudii. , . , ; (sine justa causa) : , ; , donatio propter nuptias. : ; - - . "Libera matrimonia esse" (. 1 . 8. 38) , . .

( ) . , lex Julia et Papia Poppaea , , incapacitas. , , , : parens binubus , ( lucra nuptialia); ; . , , , .

, , , 10 . , , , , turbatio sanguinis, , , 10 . : , , ; , , , infamia, lucra nuptialia, .

. , . , , : ; . , , . , manus mariti, manus : , , ; .

, , , ; . , , ( ) , . , , , , , .

2.

cum manu sine manu , , , .

cum manu, , . : , , vindicatio; in mancipium; , jus vitae ac necis. , ; ( mancipium) ; (judicium domesticum), . . , , , . , , manus , cum manu , peculium. ; , . .

sine manu, . , , . : persona sui juris, ; patria potestas , . ; , , . , interdictum de uxore exhibenda et ducenda, , . , , (, , . .); .

. : . , ( , . .), ( persona sui juris), , , . , parapherna.

, , , , ("moribus") ("ne venalicia essent matrimonia", "ne mutuo amore invicem spoliarentur" fr. 1, 2 3 pr. D. 24. 1). Donatio inter virum et uxorem760 ; , ; oratio Antoniniana (K) , , , , donatio convalescit761 (fr. 32 D. 24. 1).

, , . .; , . . , . , (), , diligens paterfamilias, diligentia quam suis rebus adhibere solet, , , . , , ; , infamia: , actio furti actio rerum amotarum, actio doli actio in factum . . , beneficium competentiae: , , , ("ne egeant").

: dos donatio propter nuptias .

1. Dos. ( . .) ; (alimentatio). , manus, , dos. , ipso : dos , , paterfamilias, , , . , dos profecticia; , dos adventicia. , , - "dos aut datur aut dicitur aut promittitur". dos (ad mantrimonii onera sublevanda), : dos .

, dos . : , . , dos , .

, , ; : , , dos, ; , , dos. .

. stipulatio , dos . cautio rei uxoriae. cautio dos actio ex stipulatu. , (dos venditionis causa aestimata).

cautiones - , , cautio , ( bona fides, ; , ), , , . , actio rei uxoriae , id quod aequius melius erit. , , actio civilis bonae fidei. , , bona fides, . .

, , (dos profecticia) . , . , ; , . , , , retentiones (propter liberos , ; propter res amotas , ; propter mores - . .; Ulp. reg. VI).

, dos . ; . , ; (, ). , , lex Julia de adulteriis de fundo dotali ( ) , , , , (Gai. II. 63). , dos . , privilegium exigendi, .

. dos , . , dos , . , . , actio ex stipulatu actio rei uxoriae, , actio ex stipulatu, bonae fidei, restitutio dotis ( retentiones ). Privilegium exigendi .

alienatio, , dos, , dos (ususfructus maritalis). dos , : "quamvis in bonis mariti dos sit, mulieris tamen est" (fr. 75. D. 23. 3). dos .

2. Donatio propter nuptias. (donationes ante nuptias), , dos. , , , dos, , dos, . - , : donatio , . , donatio (donatio ante nuptias), . donatio ante nuptias , , ; ( ) ( 3 In. 2. 7). , donatio , , donatio propter nuptias. , : ; , , , , donatio propter nuptias . donatio propter nuptias : dos, donatio propter nuptias. donatio, .

. , , , , ( ), . dos donatio propter nuptias, , , , , , . .

3.

patria potestas, . , , . , , , (Gai. I, 55: "Quod jus proptium civium romanorum est: fere enim nulli alii sunt homines, qui talem in filios suos habent potestatem, qualem nos habemus"). , , .

, , patria potestas , . , . cum manu , , , , ; persona sui juris, , . manus, : . , , : . (), , , , . : - , patria potestas, , .

, , . , , , : , . : , cognatio, , , "mater semper certa est". , "pater vero is est, quem nuptiae demonstrant"768 (fr. 5. D. 2, 4), , . , , patria potestas, . liberi naturales, : alimenta pater naturalis; patria potestas .

, patria potestas. patria potestas .

, , , . , . paterfamilias , , : . , , trans Tiberim, in mancipium (jus vendendi). , , jus vitae ac necis769. , , . filius familias, , persona alieni juris: , , . , , eo ipso ; ; : , (noxae dedere).

; , , .

1. . (jux exponendi), 770, ( monstra771) . , , , ; jus exponendi (. 7 . 9. 16). Jus vendendi trans Tiberim , in mancipium ( ) XII . : in mancipium "si pater filium ter venum duit, filius a patre liber esto"772. , interpretatio , ( , . .) . , mancipatio; venditio, -, : , ("contemplatione extremae necessitatis aut alimentorum gratia"773, Pauli sent. 5. 1. 1) , (. 2. . 4. 43). , jus vitae ac necis: (. 1. . 9. 17) parricilium . (jus coercendi): , , , patria potestas (fr. 5. D. 37. 12), , extraordinaria cognitio. patria potestas .

2. , . , , peculium; ( actiones adjecticiae qualitatis: actio de peculio, institoria, exercitoria, quod jussu de in rem verso). , .

. , , - (filius familias miles) (in castris) (occasione militiae) , , , . peculium castrense; , . , , jure peculii (fr. 11. D. 49. 17). peculium castrense "filii familias vice patrum familiarum funguntur"774 (fr. 2. D. 14. 6).

, peculium castrense , , peculium quasi castrense. peculium, peculium castrense, , .

patria potestas , , ( ) (bona materna), , : (. 1. . 6. 60). (. 2. . 6. 60), bona materni generis , ; lucra nuptialia. , : , ex re patris, ; , , , ( 1. In. 2. 9). ( peculium castrense quasi castrense, ) bona adventicia. , ( ); bona adventicia irregularia.

, patria potestas . , ; . , : , , , , .

patria potestas. Patria potestas , , . legitimatio; legitimatio liberi naturales. : a) legitimatio per oblationem curiae, filius naturalis ordo ( , ). b) legitimatio per subsequens matrimonium, . ) , legitimatio per rescriptum principis, .

patria potestas , arrogatio, persona sui juris, adoptio, persona alieni juris.

) Arrogatio pontifex maximus , . , pontifex rogatio ("Velitis jubeatis Quirites, uti Lucius Valerius Lucio Titio tam jure legeque filius siet, quam si ex eo patre matreque familias ejus natus esset, utique ei vitae necisque in eum potestas familias ejus natus esset, utique ei vitae necisque in eum potestas siet, uti patri endo filio est. Haec ita uti dixi, ita vos, Quirites, rogo" Gell., 5, 19, 9775). , arrogatio . : , . comitia curiata arrogatio : , , . ( ) . comitia curiata arrogatio per rescriptum principis.

b) persona alieni juris, adoptio , , XII : "si pater filium ter venum duit, filius a patre liber esto". mancipatio - ; manumissii vendicta. mancipatio manumissio. mancipatio: patria potestas; manumissio , emancipatio (. ); in mancipio . , , adoptator, vindicatio in patriam potestatem ( vindicatio filii); , addicit . patria potestas . adoptio , mancipatio. , . adoptio: patria potestas - (, ); patria (adoptio minus plena).

arrogatio adoptio, , adoptio testamentaria, . .

patria potestas. patria potestas : . , , . ; flamen Dialis, , , praefectus praetorio, praefectus urbi, magister militum .

patria potestas, , , emancipatio. emancipatio XII : , , mancipatio , . persona sui juris, , . , , . : emancipatio per rescriptum principis ( . emancipatio Anastasiana), emancipatio ( emancipatio Justinianea). (praemium emancipationis) emancipatio .

4.

, (), (). ; ; . - , personae alieni juris, : , -, , -, paterfamilias. , , personae sui juris: , . . , .

, , , , . , , , , , , . . . ("ut qui sperarent hanc successionem, iidem tuerentur bona, ne dilapidarent" fr. 1 pr. D. 26. 4). .

, ("eo tutela redit, quo et hereditas pervenit", fr. 73. pr. D. 50. 17): . (hereditas legitima), . tutela legitima.

XII paterfamilias - : "uti paterfamilias legassi super pecunia tutelave rei suae, eia jus esto". tutela testamentaria. ; , , .

, , , , . , paterfamilias. , manus (Liv. 34. 2. 11); XII , , "potestas"; , , "vis ac potestas in capite libero", .

, , , ; . , . "onus" , "munus"781 (pr. In. 1. 25 In. 1. 17). munus publicum, , .

, , , , . : ( ), , , , . . Lex Atilia, , , , 186 . . . ( senatusconsultum de Bacchanalibus), cum majpre parte tribunorum plebis, . lex Atilia , Lex Julia Titia ( lex Julia lex Titia?) . , , tutela legitima testamentaria, tutela dativa ( dativa tutela testamentaria).

. . , ; , praetores tutelares, . .

, munus publucum, , . , (in jure cessio tutelae ), , (excusationes) . , , .

: , tutela, , cura, . , , , tutela auctoritatis interpositio, cura consensus curatoris. Auctoritatis interpositio ("Auctor ne fis? Auctor fio"), consensus curatoris in continenti, .

(tutor) (curator) , , . (, ); , . (, ); , ( negotia lucrativa , ), ; ( , . .) ; .

, , , . , negotiorum gestor: (, ) . , actiones utiles : , .

, , : , , . . accusatio suspecti tutoris, - , , actio rationibus distrahendis , : , , in duplum, fur nec manifestus; , , actio rationibus distrahendis .

, : actio tutelae directa contraria, actio negotiorum gestorum, directa contraria. actio directa ( ) , , , . actio contraria , , : .

: -, satisdatio rem pupilli salvam fore, , -, .

. - . , . 195 . . ., oratio divi Severi (fr. 1. D. 27. 9): (praedia rustica suburbana), , , , (decretum de alienando). , .

, , .

1. Tutela impuberum cura minorum. . : . , . . , , .

, : , , . , , - . . puberes impuberes . , ; - , , . , : 12 . : ("qui habitu corporis pubes apparet, id est qui generare possit"), , 14 ; (), 14 , (Ulp. reg. XI. 28). , "Corpus" (pr. Jn. 1. 22).

, pubertas, : , , , . , , . infantes infantiae majores. Infantes , , "qui fari non possunt"; , , 7 . 7 14 infantiae majores.

. Infantes ; , . , . 7 14 , , , , ; , auctoritas.

12 14 (pubes) , , . , (, , ), , , , , 14-15 . 190 . . . lex Plaetoria, judicium publicum ( ) , , , 25 (minores viginti quinque annis). (circumscriptio), , exceptio restitutio in integrum (propter minorem aetatem). minores, .

. , , minor, , restitutio in integrum, , , . minores, curatores. ( consensus) . curatores ad hoc, ( ) (fr. 1. 3. D. 4. 4) , minor. , , , ( ), , (. 3. . 2. 21).

, minores ; . , minor , ; , , restitutio in integrum. , minores , : "Masculi puberes et feminae viripotentes usque ad vicesimum quintum annum completum curatores accipiunt" (pr. Jn. 1. 23)782. 25 , 14 25 infantiae majores.

2. Tutela mulierum. , tutela, . , , , . - , : , .

, . , , manus, , , . . , , auctoritas ( legis actio, res mancipi . . Ulp. reg. XI. 27). auctoritas : , , (Gei. 1. 190). , tutor mulieris , : actiones tutelae .

, (Gai. 1. 190) , "nulla pretiosa ratio"; "" ("quae vulgo creditur") , levitas animi783 , , "magis speciosa quam vera"784. tutela mulierum . lex Julia et Papia Poppaea , jus liberorum. tutela legitima (Gai. I. 157). (tutela dativa ) , jus liberorum (. 1 . 8. 58).

. "feminae ab omnibus officiis civilibus vel publicis remotae sunt"785 (fr. 2 pr. D. 50. 17). , , ( ). , . , , ignorantia juris, minores XXV annis, rustici786 (fr. 9 pr. D. 22. 6): "propter sexus infirmitatem"787. senatusconsultum Velleianum, (46 . . .), intercessio , (, . .). "imbecillitas sexus", , (fr. 2. 1 2. D. 16. 1). , "" , , .

3. Cura furiosi (furiosi, dementes, mente capti) XII , : "Si furiosus escit, ast ei custos nec escit, agnatum gentiliumque in eo pecuniaque eius potestas esto"788. , , potestas . ( 3 In. 1. 23). , curator , , . , , . (lucida intervalla), , .

4. Cura prodigi XII (fr. 1 pr. D. 27. 10). ( , , ) , , , , interdictio. : "Quando tibi (tu?) bona paterna avitaque nequitia tua disperdis liberosque tuos ad egestatem perdicus, ob eam rem tibi ea re commercioque interdico"789 (Paul. sent. 3. 4. 7). , , " ", ; . interdictio . , concensus curatoris790.

, , : , curator bonorum ; curator , ; curator ventris . .

1. 2. 3. 4. 1.

 

 

 

! , , , .
. , :